squawk codes چیست؟

شاید از خود پرسیده باشید که چگونه کنترل ترافیک هوایی می تواند میان هواپیماهای مختلف بر روی صفحه رادار تمایز قائل شود. پاسخ این سوال: استفاده از اسکواک کدها (squawk code) است. در این بین برخی کدها مهم تر از بقیه هستند! ما اسکواک کدهای رایج مورد استفاده در هوانوردی را به همراه جزئیات آن به شما معرفی کرده و معنای آن ها را به طور دقیق توضیح می دهیم.

اسکواک کدها چطور شد که ایجاد شدند؟

در آغاز هوانوردی تجاری، موقعیت یک هواپیما با استفاده از رادار ردیابی می شد و هواپیما به صورت نقاط ناشناس در نمایشگر رادار ATC نشان داده می شد. با این حال، با محبوبیت بیشتر سفرهای هوایی و شلوغ شدن آسمان، این روش بی اثر و حتی خطرناک شد زیرا هواپیماهای زیادی وجود داشتند و به ابزاری برای تشخیص یک هواپیما از هواپیمای دیگر نیاز بود.

اینجا بود که کدهای squawk وارد شدند. 4096 ترکیب منحصربه‌فرد وجود دارد که هواپیماها می‌توانند از آنها برای شناسایی خود استفاده کنند. 

  اسکواک کد چیست؟

Codes Squawk همان چیزی است که کنترل ترافیک هوایی (ATC) برای شناسایی هواپیما در هنگام پرواز استفاده می کند. آنها اعداد چهار رقمی منحصر به فرد هستند و از 0000 تا 7777 متغیر هستند. کدهای Squawk بر روی فرستنده هواپیما (Transponder) تنظیم می شوند. این شناسه های منحصر به فرد به واحدهای کنترل ترافیک هوایی اجازه می دهد تا میان هواپیماهای مختلف تمایز قائل شوند. این شناسه ها با فرستنده های حالت A، حالت C و حالت S کار می کنند.  (mode A, mode S, mode C)

برخی از این کدها مقادیر ثابتی هستند که سناریوهای خاصی را نشان می دهند.

ترانسپوندر (transponder) چیست؟

ترانسپوندر مخفف (فرستنده – پاسخ دهنده) است. این دستگاه بخشی از تجهیزاتی است که برای شناسایی و مشخص کردن موقعیت هواپیما، همراه با داده های دیگر، درکنار رادار استفاده می شود.

ترانسپوندر به صورت زیر عمل می کند:

1- یک کد چهار رقمی منحصر به فرد توسط کنترل ترافیک هوایی به یک هواپیما اختصاص داده می شود و در فرستنده تنظیم می شود. این کد "squawk" نامیده می شود.

2- یک رادار مراقبت ثانویه زمینی یک سیگنال استعلام بی سیم به فرستنده ارسال می کند.

3- با دریافت این پرسش، ترانسپوندر کد شناسایی خود را به همراه سایر داده های مربوطه به رادار ارسال می کند.

4- داده های دریافتی بر روی صفحه رادار کنترل کننده ترافیک هوایی نمایش داده می شود.

 نوع داده های نمایش داده شده توسط ترانسپوندر بسته به نوع نصب شده متفاوت است. در اینجا جدولی را آورده ایم که طرح کلی نحوه عملکرد فرستنده های مختلف را نشان می دهد: 

همانطور که در جدول بالا می بینید، حالت S حاوی داده های بسیار بیشتری نسبت به سایر حالت های ترانسپوندر است. بنابراین، پرکاربردترین سیستم در هواپیماهای تجاری سطح جهان است. این به این دلیل است که به کنترل‌کننده‌های ترافیک هوایی اجازه می‌دهد تا نتایج خود را «فیلتر» کنند و منجر به شلوغی کمتری شود.

در حالی که کدهای اسکواک به گونه ای طراحی شده اند که برای هر هواپیما منحصر به فرد باشد، تعداد کمی از آنها کاربرد مشترک دارند.

رایج ترین کدهای Squawk

علاوه بر کدهای مورد استفاده برای شناسایی هواپیما، سه کد squawk وجود دارد که برای برقراری ارتباط با ATC بدون استفاده از گفتار استفاده می شوند. آنها معمولاً در مواقع اضطراری مورد استفاده قرار گیرند، و خلبانان با تغییر squawk کد خود از میان کدهای مشخص شده، به ATC نشان می دهند که در هواپیما چه اتفاقی در حال رخ دادن است. این کدهای ویژه توسط سازمان بین المللی هوانوردی غیرنظامی (ICAO) استاندارد شده است، بنابراین مفهوم یک کد اضطراری که در تهران دیده می شود با همان کد که در دهلی دیده می شود یکسان است.

البته ممکن است کدهای squawk زیادی وجود داشته باشند که بتوانید آن ها را هنگام استفاده از یک ترانسپوندر تعیین کنید. با این حال، مواردی وجود دارند که قطعا باید بدانید.

اسکواک 7500 به چه معناست؟

Squawk کد 7500 زمانی که هواپیما در معرض دخالت غیرقانونی یا ربوده شدن باشد تنظیم می شود. 

وضعیت هواپیماربایی چندان رایج نیست، با این حال حتی در هواپیماهای کوچک اتفاق می افتد.

این کد به خلبان این امکان را می دهد که به طور مجزا به ATC اطلاع دهد که امنیت هواپیما به خطر افتاده است بدون اینکه در بی سیم برای شنیدن همه اعلام شود. بسته به شدت حادثه، موارد زیر ممکن است رخ دهد:

1. هواپیما می تواند توسط جت های جنگنده رهگیری و اسکورت شود.
2. در هنگام فرود، پلیس و سایر مقامات منتظر برخورد مقتضی با هواپیما خواهند بود.
3. کنترل ترافیک هوایی، هواپیما را از همه ترافیک های دیگر دور نگه می دارد.
4. کنترل ترافیک هوایی ممکن است فرودگاهی را که به آن پرواز می شود کاملاً ببندد.
5. با توجه به موارد بالا، بدیهی است که فقط به دلایل واقعی باید کد ۷۵۰۰ را به عنوان یک کد squawk تنظیم کنید.

اسکواک 7600 به چه معناست؟

Squawk کد 7600 برای هواپیماهایی که دچار نقص ارتباط رادیویی شده اند، در نظر گرفته شده است.

با تنظیم این کد، به کنترل ترافیک هوایی هشدار می دهید که نمی توانید از ارتباط صوتی استفاده کنید.

میزان تاثیر این موضوع بر شما، به شدت خرابی بستگی دارد. ممکن است صدای ATC را بشنوید اما ارسال صدا نداشته باشید. در این حالت، کنترل ترافیک هوایی ممکن است از شما بخواهد که در پاسخ به آن ها، "اسکواک شناسایی" ارسال کنید.

 "اسکواک شناسایی" به چه معناست؟

بیشتر ترانسپوندرها یک دکمه کوچک روی پنل دارند که عبارت "ident" را نشان می دهد. با فشردن این دکمه، فرستنده شما سیگنالی را به کنترلر ارسال می کند و باعث می شود که هواپیمای شما روی صفحه آن ها "فلاش" بزند.

اگر نمی توانید پیام های بی سیم را ارسال کرده یا بشنوید، همچنان انتخاب های دیگری برای شما وجود دارد. زمانی که فرودگاه بسته شد، به سیگنال های نورانی که از کنترل ترافیک  هوایی ساطع می شود توجه کنید.

اسکواک 7700 به چه معناست؟

تنظیم اعلان 7700 روی ترانسپوندر نشان می دهد که هواپیما در حال حاضر با یک وضعیت اضطراری مواجه است. خلبان می‌تواند آن را به صورت پیوسته یا بنا به درخواست کنترل ترافیک هوایی پس از تماس «پان» یا «می‌دی» تنظیم کند.

کد squawk 7700 یک کد "وضعیت بغرنج" است که برای هر سناریوی اضطراری استفاده می شود. شما به دلایل زیر می توانید کد 7700 را انتخاب کنید:

1. فوریت پزشکی 
2. خرابی موتور
3. کمبود سوخت
4. برخورد با پرنده
5. آسیب به بدنه هواپیما
6. یخ زدگی شدید
7. آتش سوزی
8. مشکلات کنترل پرواز
9. کاهش فشار

فهرست بالا کامل نیست. 7700 می تواند به عنوان کد squawk برای هر موقعیت اضطراری در هواپیما تنظیم شود. AIM 6-1-2 بیان می کند که وضعیت اضطراری "یک وضعیت پریشان یا فوری است که در واژه نامه خلبان/کنترل کننده تعریف شده است".

تنظیم 7700 روی ترانسپوندر، شما را قادر به انجام چه کاری انجام می سازد؟

اساساً برای هر کاری که اطمینان حاصل شود هواپیما به طور ایمن کار می کند. این یکی از معدود مواردی است که در آن انحراف از قوانین مجاز است. AIM 6-1-1 حتی بیان می کند:

« خلبان در مقام فرمانده یک هواپیما به طور مستقیم مسئول و مرجع نهایی عملکرد آن هواپیما است. در شرایط اضطراری که نیاز به اقدام فوری دارد، خلبان در مقام فرمانده ممکن است از هر قانون مندرج در 14 CFR قسمت 91، بخش A ، بخش عمومی، و بخش B، قوانین پرواز، تا حد مورد نیاز برای پاسخگویی به آن شرایط اضطراری، انحراف داشته باشد.»

با این حال، اقدامات شما باید پس از آن قابل توجیه باشد. پس مسئولانه عمل کنید.

اگر 7700 را اعلام کنید، احتمالاً کنترل کننده ترافیک هوایی با شما تماس خواهد گرفت، پس آماده باشید. آنها حداقل اطلاعات زیر را می خواهند:

• شناسه ثبت هواپیما
• موقعیت کنونی
• ماهیت مشکل (توضیح مختصری از مشکلی که با آن روبرو هستید، در این مرحله نیازی به توضیح زیاد نیست.)
• مقصد برنامه ریزی شده
• تعداد افراد در هواپیما
• سوخت برای چه مدت زمانی باقی مانده

 دستورالعمل های ویژه: این بخش از گزارش شما به کنترل ترافیک هوایی می تواند برای پوشش سایر نکات استفاده شود. در شرایط اضطراری پزشکی، ممکن است در بدو ورود درخواست آمبولانس کنید. یا ممکن است بخواهید باندی متفاوت از باندی که به طور معمول استفاده می شود درخواست کنید. یکی دیگر از دستورالعمل ها می تواند این باشد که به سادگی به آنها بگویید برای کسب اطلاعات بیشتر در حالت آماده باش باشند.